Đền thờ công chúa Bàn Tranh toạ lạc tại xã Long Hải, cách UBND xã Long Hải 1 km về hướng Tây. Công chúa Bàn Tranh được gọi theo tên của công chúa vương quốc Chămpa. Đền thờ do người Chăm xây dựng vào cuối thế kỷ XV đầu thế kỷ XVI để thờ công chúa Bàn Tranh. Khi người Việt đến đảo đã tiếp quản, trông nom đền thờ và thờ phụng Bà theo tập tục của mình.
Theo truyền thuyết kể rằng, Công chúa Bàn Tranh vì không nghe lời vua cha nên bị kết tội phản nghịch và bị lưu đày ra hoang đảo. Nàng được ban cho một số nô tỳ để hầu hạ và một chiếc thuyền buồm làm phương tiện ra đi. Khi đến đảo, họ bắt đầu vỡ đất, làm nương, câu cá và tạo lập cuộc sống mới trên đảo hoang.
Công chúa Bàn Tranh là người có công đầu trong việc đưa lên đảo những giống lương thực, hoa màu và hướng dẫn người dân trên đảo khai khẩn đất đai làm ruộng vườn, hình thành xóm làng và chỉ dạy người dân cách trồng trọt, làm nghề…
Với những công lao to lớn đó, sau khi bà mất, người dân trên đảo đã lập đền thờ bà, đó là Đền thờ Công chúa Bàn Tranh. Do sự linh thiêng của Bà trong việc phù hộ, độ trì cho người dân trên đảo nên Bà được tôn xưng là Bà Chúa Xứ.
Hàng năm cứ đến ngày Mùng 3 tháng giêng âm lịch, người dân trên đảo tổ chức lễ hội rước sắc Đền thờ Công chúa Bàn Tranh, đây cũng là ngày kỵ của Bà. Do lễ hội diễn ra đúng vào dịp tết Nguyên Đán nên thu hút hầu như toàn bộ người dân trên đảo tham gia.
Đền thờ Công chúa Bàn Tranh là di tích mang nhiều dấu ấn, giá trị về văn hóa, lịch sử, phản ánh rõ nét quá trình tiếp biến, giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Chăm trong quá trình lịch sử giữa vùng biển đảo xa xôi. Đồng thời thể hiện nét đẹp trong đời sống văn hóa dân gian của cộng đồng cư dân Phú Quý từ trước đến nay.
Với những giá trị về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật nói trên, Đền thờ Công chúa Bàn Tranh được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia, tại Quyết định số: 227/QĐ-BVHTTDL ngày 28/01/2015.